Als solist verwelkomen we Karel Schoofs, solo-hoboïst bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest en professor aan de Conservatoria van Brussel en Den Haag.

programma

Wolfgang Amadeus MOZART | Odense Symfonie (1779)
Wolfgang Amadeus MOZART | Concerto voor hobo en orkest (1777)
Ludwig van BEETHOVEN | Concerto voor hobo en orkest (1793)
Felix MENDELSSOHN | Italiaanse Symfonie (1833)

In 1982 werd in het Denemarken per toeval een stapel partituren ontdekt die bijna 200 jaar onaangeroerd was blijven liggen in de archieven van het Symfonieorkest van Odense. Het bleek te gaan om een symfonie uit 1779 van de hand van niemand minder dan Wolfgang Amadeus Mozart, (1756-1791) een werk dat het orkest had aangekocht in 1793. Men was er namelijk altijd van uitgegaan dat deze symfonie voor 6 blazers en strijkers verloren was gegaan. De Odense Symfonie werd voor het eerst opgenomen door het Odense Symphony Orchestra in 1984.

Ook het Hoboconcerto stond bijna anderhalve eeuw lang op dezelfde onfortuinlijke lijst met verloren gewaande composities van Mozart. Hij schreef het in 1777 voor de Italiaanse hoboïst Giuseppe Ferlendis. Het werk werd meteen een succes, vooral dankzij hoboïst Friedrich Ramm van het Mannheim Orchester, die het concerto heel genegen was en meermaals uitvoerde. In 1783 ontving Mozart opnieuw een bestelling, deze keer van hoboïst Anton Meyer van het Esterházy-orkest, die hem 3 dukaten bood voor een exemplaar van het werk. Mozart zond hem een nieuwe kopie van alle partijen, waarna er niets meer vernomen werd van het Hoboconcerto… Tot in 1920 Bernhard Paumgartner, directeur van de archieven van het Mozarteum in Salzburg, op een bundel met oude orkestpartijen stootte. Op de baspartij stond in duidelijke letters ‘Hoboconcerto in C door W.A. Mozart’. Toen Paumgartner, die zelf ook componist en dirigent was, meteen de muziek herkende als het overbekend fluitconcerto in Re Groot, begon het 137-jaar oud mysterie te ontrafelen. Blijkbaar had Mozart in de jaren na 1777 een arrangement gemaakt van zijn Hoboconcerto om snel een nieuwe opdracht voor fluit en orkest te kunnen afleveren.

In November 1793 schreef Joseph Haydn een brief aan Maximiliaan Frans, aartshertog van Oostenrijk, over zijn student Ludwig van Beethoven (1770-1827) en diens vorderingen als componist. In die jaren was Beethoven in dienst bij de aartshertog. Alle composities van Beethoven waarover Haydn schreef, zijn verloren geraakt, waaronder ook het Hoboconcerto. In 1960 werd in de British Library in Londen echter een schetsboek van de hand van Beethoven ontdekt met daarin een schetsmatige weergave van het Largo. Het is op basis van deze door Beethoven genoteerde melodie en baslijn, dat de Nederlandse componist Cees Van Nieuwenhuizen en musicoloog Jos van der Zanden een reconstructie maakten van het volledige Largo uit het Hoboconcerto.

Het compositieproces van Felix Mendelssohn (1809-1847) leek in vele opzichten op dat van Mozart; beide componisten voltooiden hun werken volledig in hun hoofd alvorens ze aan het papier toe te vertrouwen. Beethoven daarentegen draaide elke noot tweemaal om alvorens ze neer te schrijven en bleef zijn werken voortdurend polijsten. Mendelssohn dirigeerde zelf de première van zijn Italiaanse Symfonie met het Royal Philharmonic Society in London in 1833. Ondanks het enorme succes en de laaiend enthousiaste reacties, was het Mendelssohn zelf die de symfonie nog steeds niet waardig genoeg vond om ze te publiceren. Daarop startte hij met een reeks revisies die het werk paradoxaal eerder leken te verzwakken dan te verbeteren. Zowel zijn zus Fanny Mendelssohn - zelf ook een bijzonder begaafde componiste - als componist-dirigent Ignaz Moscheles - die dit werk eveneens uitgevoerd had - stonden perplex toen ze de wijzigingen zagen die Mendelssohn wilde aanbrengen. Uiteindelijk besliste Mendelssohn het werk volledig terug te trekken om het voor de rest van zijn leven op te bergen. De Italiaanse Symfonie bleef lange tijd onbekend voor de rest van musicerend Europa, totdat Julius Rietz het werk, na de dood van Mendelssohn, opnieuw van onder het stof haalde en uitvoerde met het Leipziger Gewandhausorchester.

Tickets via Cultuurcentrum Hasselt.